Η ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΤΗΑΡΙΝΓΚ ΓΡΑΦΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ

Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΤΗΑΡΙΝΓΚ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ email ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΑΕΙ ΣΕ ΟΛΕΣ ΣΑΣ ΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ email:kjdearing@hotmail.com
Αγάπη: «Τα παιχνίδια που παίζουν οι άνθρωποι»
- Ξέρουμε να αγαπάμε;
- Μαθαίνεται η αγάπη ή, αντίθετα, είναι ένα αίσθημα απλά πηγαίο και αυθόρμητο, μια φυσική δεξιότητα, που δεν απαιτεί γνώση και σκέψη;
- Γιατί σχέσεις που ξεκινούν με τα καλύτερα δεδομένα καταλήγουν σε ένα πικρό χωρισμό ή διαζύγιο, με συναισθήματα θυμού και απομόνωσης;
- Και, τέλος πάντων - πώς γίνεται, ενώ στην αρχή μιας σχέσης είμαστε απολύτως πεπεισμένοι, ότι γνωρίζουμε πολύ καλά τον άλλο, να καταλήγουμε να λέμε θυμωμένα πως δεν τον ξέραμε καθόλου ή με ποιόν, τέλος πάντων, άνθρωπο μιλούσαμε; Τι είναι αλήθεια και τι είναι πλάνη στις σχέσεις μας, πότε, πώς ακριβώς και γιατί άραγε, καταλήγουμε να λέμε, με πικρία και παραίτηση, ότι αυτή η σχέση δεν άξιζε τόση «επένδυση»;
Οι πιο πάνω προβληματισμοί, και όχι μόνον, έχουν πάρα πολλές φορές αντιμετωπισθεί, στη συμβουλευτική ζευγαριών. Ασφαλώς, είναι πολύ ωραίο να νοιώθεις ότι είσαι ένα πρόσωπο ιδιαίτερο κι ότι μετράς περισσότερο από άλλους. Ομως, σχέσεις που προκύπτουν π.χ., κάτω από αυγουστιάτικα φεγγάρια, στις αφ εαυτού ερωτικές και μυρωμένες ατμόσφαιρες των διακοπών, δεν θα πάνε παραπέρα. Είναι καταδικασμένες, εκτός κ αν δεσμευθούμε στην αγάπη, να την κάνουμε δηλαδή να συμβεί πραγματικά, συνειδητοποιώντας το γιατί και πώς συσχετισθήκαμε. Αυτό απαιτεί σκληρή δουλειά και κουράγιο, γιατί θέλει συναισθηματική συνειδητοποίηση και αυτογνωσία, δεν είναι μαθηματική σκέψη ή αποτέλεσμα προγραμματισμού από υπολογιστικά συστήματα, ώστε να προκύψει αναπόφευκτα.
Ο E. Berne, ιδρυτής της Συνδιαλεκτικής Ανάλυσης των ανθρώπινων σχέσεων, στο εξαιρετικό βιβλίο του «παιχνίδια που παίζουν οι άνθρωποι», δίνει τις δικές του εξηγήσεις, για τους τρόπους, με τους οποίους συσχετιζόμαστε με τους άλλους και, ιδιαίτερα, στις πιο στενές μας σχέσεις. Ονομάζει λοιπόν «παιχνίδια» την πολλαπλότητα και την εναλλαγή των ρόλων μας, τον τρόπο που ασυνείδητα μεταμφιεζόμαστε, για να επικοινωνήσουμε και να ελέγξουμε με επιτυχία την συσχέτισή μας με άλλα πρόσωπα, για να βρεθούμε σε πλεονεκτικότερη, από αυτά, θέση. Διαπιστώνει, λοιπόν, πως «όλοι έχουμε μέσα μας «ένα ενήλικα κι ένα παιδάκι».Αυτό το παιδάκι, γράφει τις χαριτωμένες ιστοριούλες του και κατασκευάζει, υποσυνείδητα πάντα, τα δικά του σενάρια και σχέδια ζωής. Πώς, όμως, γίνεται αυτό;
Το παιδί που είναι μέσα μας, καθηλώνεται στο παρελθόν και σε δύσκολες, με την πατρική οικογένεια, σχέσεις. Είναι σχεδόν αδύνατον για όλους μας να μην έχουμε καθηλώσεις - ελλείμματα δηλαδή, στα διάφορα στάδια της ανάπτυξής μας, να μη νοιώσαμε ότι οι γονείς μας επικροτούν και επιβραβεύουν συμπεριφορές που αυτοί επιλέγουν και όχι εμείς και πως μόνο τότε μας αγαπούν. Έτσι, αναζητούμε στην ενήλικη ζωή μας την αγάπη και την αποδοχή, που δεν είχαμε απόλυτα από τον ένα ή κι από τους δυο γονιούς μας και που μας δημιούργησαν απόκρυφα συναισθήματα πόνου θλίψης, ντροπής κι οργής. Είναι εκπληκτικό πόσο διαλέγουμε συντρόφους σύμφωνα με τον πατρικό οικογενειακό μας υπόβαθρο, σύμφωνα με τα ελλείμματα που κληρονομήσαμε από αυτές τις σχέσεις.
Φυσικά, αυτά τα συναισθήματα τα αποκηρύσσουμε, και στην ενήλικη ζωή μας καταλήγουμε να τα αγνοούμε, λογοκρίνοντας το παιδί μέσα μας και τις επιθυμίες του. Η καθήλωση, λοιπόν, στις παιδικές εμπειρίες μας δυσκολεύει την παρουσία μας και την αίσθησή μας στο παρόν, βαθιά και ενοχικά συνδεδεμένοι με την πατρική οικογένεια. Σε μεγάλο βαθμό είχαμε μάθει ότι είμαστε αποδεκτοί κι αγαπητοί μόνο αν δεν είμαστε ο εαυτός μας. Με λίγα λόγια, στην ενήλικη ζωή μας αντιδρούμε ακούγοντας τις φωνές του παρελθόντος, τις πρώιμες εγγραφές μας, όπως λέει ο Τ. Harris στο βιβλίο του «I m OK, you are OK» και στην πραγματικότητα δεν ακούμε πάντα τις φωνές του παρόντος. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η αγάπη στην ενήλικη ζωή μας είναι ατελής, δείχνει αμηχανία και σύγχυση και καμιά φορά γίνεται αρκετά τοξική ακραία και αντιφατική.
Έτσι, π.χ., εξιδανικεύουμε ή υποβιβάζουμε τον σύντροφο στη σχέση και μερικές φορές περνάμε με ταχύτητα στην εναλλαγή των δυο αυτών ακροτήτων, του ενήλικα και του παιδιού ή εκδραματίζουμε την αγάπη. Καθόλου σπάνια, βιώνουμε ξανά τις στρατηγικές, με τις οποίες επιβιώσαμε στη σχέση μας με ένα σκληρό ή απορριπτικό γονιό, π.χ., λέμε ψέματα. Επ ευκαιρία, η πιο συνήθης μομφή μεταξύ των ζευγαριών είναι το ψέμα και ο κλονισμός της σχέσης εξαιτίας του. Ομως, υπάρχει σωρεία τεκμηριωμένων απόψεων και καλόν είναι να τις έχουμε υπόψη μας, ότι μερικές φορές η απόκρυψη της αλήθειας, αν και είναι ένα εν δυνάμει ψέμα, μπορεί να στηρίζεται στις ανάγκες του προσώπου, από το οποίο αποκρύπτεται, κι αυτό τότε είναι μια πράξη ευθύνης. Φυσικά υπάρχει κι ο αντίλογος: Οτι τείνουμε να υποτιμούμε την ικανότητα του άλλου, να χρησιμοποιήσει την πλήρη αλήθεια, σε όφελός του, και αναλαμβάνουμε αυθαίρετα την προστασία του, αποκρύπτοντάς την.
Καθόλου σπάνια, στο ρόλο του παιδιού, χρησιμοποιούμε διάφορες δραστηριότητες για να αλλάξουμε την ψυχική μας διάθεση, ενώ ο πραγματικός εαυτός μας κυριολεκτικά έχει παραλύσει από την απελπισία. Πολλές φορές, επίσης, ζούμε σε μια συνεχή επιφυλακή προκειμένου να ταπεινώσουμε τον άλλο. Στο πρόσωπό του εκδικούμαστε τον γονέα . Αλλοτε πάλι, σαμποτάρουμε τις σχέσεις μας, απορρίπτουμε κάθε μορφή απόλαυσης στη κοινή συζυγική ζωή, αφοσιωμένοι στο καθήκον και στις υποχρεώσεις ,.επειδή σαν παιδιά μάθαμε ότι το καθήκον είναι υπεράνω όλων και ότι κάθε ατομική επιθυμία είναι ντροπή. Αλλωστε, οι κακουχίες στην κακή σχέση προκαλούν τον θαυμασμό των άλλων για την καρτερικότητά μας. Έτσι, ικανοποιούμε τις ναρκισσιστικές μας επιδιώξεις, παίρνοντας ό,τι μας είχαν στερήσει σαν παιδιά, διευρύνοντας με αυτό τον τρόπο την αυτοεκτίμησή μας.
Αλλοτε πάλι, χρησιμοποιούμε διάφορα «κόλπα», καθήκοντα, υποχρεώσεις για να αποφύγουμε να δούμε τον πόνο και την μοναξιά της ζωής μας. Στην πραγματικότητα, αν δούμε τα πράγματα ξεκάθαρα, αν πονέσουμε για το παρόν μας, μάλλον θα παρακινηθούμε σε επωφελέστερη δράση, αντί το πληγωμένο παιδί να ζητά, ως ενήλικας, την γονεϊκή αγάπη.
Ας αφήσουμε λοιπόν το παιδί που είναι μέσα μας να εκφραστεί, να το αγαπήσουμε, να το αποδεχθούμε, με τη βεβαιότητα πως αυτό είναι αυθεντικό κομμάτι του εαυτού μας.